سندرم آشرمن در اثر ایجاد چسبندگی یا بافت اسکار داخل رحم به ‌وجود می ‌آید. این چسبندگی‌ ها موجب کاهش فضای داخلی رحم می‌ شوند و ممکن است منجر به اختلال در باروری یا تغییر در الگوی قاعدگی شوند. شدت علائم سندرم آشرمن بسته به میزان چسبندگی ‌ها متفاوت است. این بیماری قابل درمان است و در بیشتر موارد با استفاده از روش هیستروسکوپی قابل رفع می ‌باشد. البته ، تشخیص زود هنگام و پیگیری توسط پزشک متخصص زنان و زایمان در تهران نقش کلیدی در موفقیت درمان و پیشگیری از عوارض احتمالی دارد.

سندرم آشرمن چگونه ایجاد می ‌شود ؟

سندرم آشرمن یک اختلال نادر و اکتسابی در زنان است که در اثر تشکیل بافت اسکار یا چسبندگی در داخل رحم به‌ وجود می ‌آید. این چسبندگی‌ ها اغلب پس از انجام برخی روش ‌های درمانی داخل رحمی مانند اتساع و کورتاژ (D&C) ایجاد می ‌شوند. در این روش ، پزشک با هدف تخلیه‌ باقی‌ مانده‌ بافت‌ ها ، معمولاً پس از سقط جنین ، زایمان یا برخی جراحی‌ ها ، اقدام به پاک ‌سازی داخل رحم می ‌کند. این اختلال  در موارد خفیف ، ممکن است تنها بی ‌نظمی در قاعدگی یا کاهش حجم خونریزی ایجاد کند. در حالی‌ که در موارد شدید تر ، این اختلال می ‌تواند منجر به قطع کامل قاعدگی ، درد لگنی و ناباروری شود.

در سندرم آشرمن ، دیواره ‌های داخلی رحم به یکدیگر می ‌چسبند و این موضوع منجر به کاهش فضای داخلی رحم می ‌شود. هرچه میزان چسبندگی ‌ها شدید تر باشد ، فضای رحم محدود تر شده و احتمال بروز علائمی مانند اختلال در قاعدگی ، درد لگنی یا ناباروری نیز افزایش می ‌یابد. 

علائم چسبندگی رحم ( سندرم آشرمن )

علائم سندرم آشرمن بسته به شدت چسبندگی ‌ها متفاوت است. در موارد خفیف ، ممکن است فرد هیچ علامتی نداشته باشد و مشکل فقط هنگام تلاش برای بارداری مشخص شود. در موارد شدید تر ، نشانه ‌هایی مانند قطع یا کاهش قاعدگی ، درد لگن یا ناباروری دیده می ‌شود. از آنجایی که این علائم ممکن است با دیگر بیماری‌ های زنان مشابه باشد ، اگر پس از کورتاژ یا جراحی‌ های رحمی ظاهر شوند ، لازم است بررسی‌ های دقیق ‌تری مانند تصویربرداری یا هیستروسکوپی انجام شود.

علائم رایج سندرم آشرمن

در کنار بی ‌علامت بودن برخی موارد این اختلال ، سندرم آشرمن ممکن است با علائم زیر همراه باشد:

• ناباروری یا دشواری در باردار شدن
• آمنوره ( قطع کامل یا عدم قاعدگی )
• سقط مکرر یا از دست دادن بارداری در مراحل مختلف
• قاعدگی ‌های دردناک یا غیر طبیعی
• قاعدگی رتروگراد ( بازگشت خون قاعدگی به داخل حفره لگنی به‌جای خروج از بدن )

در برخی بیماران ، دهانه رحم به ‌طور جزئی یا کامل مسدود می‌ شود که این موضوع می ‌تواند چرخه قاعدگی و قدرت باروری را به ‌طور جدی مختل کند.

برای دریافت مشاوره تخصصی از دکتر سمیه یگانه ، فرم زیر را تکمیل کنید.

علت بروز سندرم آشرمن

شایع‌ ترین علت سندرم آشرمن ، آسیب به دیواره داخلی رحم است که معمولاً در اثر کورتاژ یا پاک‌ سازی رحم ایجاد می ‌شود. این روش بیشتر مواقع پس از سقط جنین ، ختم بارداری یا برای کنترل خونریزی شدید قاعدگی انجام می ‌گیرد. وقوع مکرر این نوع مداخلات می ‌تواند منجر به تشکیل بافت اسکار و چسبندگی در رحم شود که عامل اصلی این سندرم به شمار می ‌آید.

عوامل خطر ساز برای بروز سندرم آشرمن

برخی شرایط و مداخلات پزشکی می ‌توانند احتمال ایجاد چسبندگی داخل رحم و بروز سندرم آشرمن را افزایش دهند ، از جمله :

• جراحی ‌های داخل رحمی مانند میومکتومی یا برداشتن پولیپ ‌ها
• التهاب رحم ناشی از بیماری‌ هایی مثل آندومتریوز
• ناهنجاری های جفت مانند placenta increta که در آن جفت به عمق دیواره رحم نفوذ می ‌کند.
• سقط‌ های مکرر و کورتاژهای متعدد که منجر به خراش‌ در آندومتر می ‌شوند.

به‌ طور کلی ، هر نوع مداخله تهاجمی در رحم که به آسیب پوشش داخلی ( آندومتر ) منجر شود، می ‌تواند زمینه ‌ساز این اختلال باشد. آگاهی از این عوامل نقش مهمی در پیشگیری ، تشخیص زود هنگام و درمان مؤثر سندرم آشرمن دارد.

تشخیص سندرم آشرمن

تشخیص آشرمن با هیستروسالپنگوگرافی است که دقیق ‌ترین و قطعی ‌ترین روش برای تشخیص سندرم محسوب می شود. در این روش ، پزشک با استفاده از دوربین ظریفی که وارد رحم می‌ شود، می‌ تواند چسبندگی ‌ها و بافت‌ های اسکار را مستقیماً مشاهده کند.

در حالی‌ که سونوگرافی و MRI برای بررسی کلی رحم مفید هستند ، اما دقت کافی برای تشخیص قطعی این سندرم را ندارند. با این حال ، سونوگرافی ترانس‌واژینال ممکن است برخی نشانه ‌های غیر مستقیم مانند نازکی آندومتر یا فضای غیر طبیعی رحم را نشان دهد. در صورت وجود علائم مشکوک و سابقه جراحی داخل رحمی ، پزشک معمولاً انجام هیستروسکوپی را توصیه می‌ کند.

درمان چسبندگی رحم ( سندرم آشرمن )

هدف اصلی درمان سندرم آشرمن ، جدا کردن چسبندگی‌ ها و بازیابی عملکرد طبیعی رحم است. هیستروسکوپی رایج ‌ترین روش درمانی محسوب می ‌شود. در این روش ، پزشک با ابزارهای مخصوص ، چسبندگی ‌ها را به‌ دقت جدا می ‌کند. این جراحی معمولاً سرپایی است و نیاز به بستری طولانی ندارد.

پس از جراحی هورمون ‌درمانی با استروژن برای ترمیم آندومتر تجویز می ‌شود و آنتی‌ بیوتیک ‌ها برای پیشگیری از عفونت ممکن است مورد استفاده قرار گیرند.

جلوگیری از بازگشت چسبندگی

از کاتتر فولی ، استنت بالونی برای جدا نگه داشتن دیواره‌ های رحم استفاده می شود. مواد ضد چسبندگی مانند اسید هیالورونیک نیز ممکن است کاربرد داشته باشند. در حال حاضر ، پژوهش ‌هایی روی درمان‌ های نوین مانند استفاده از سلول‌ های بنیادی برای بازسازی آندومتر در حال انجام است که می ‌تواند در آینده گزینه‌ های درمانی موثرتری را فراهم کند.